W sierpniu 2024 roku miałam okazję odwiedzić Pakistan, a dokładnie jego północną część. Jak to się stało, że tam trafiłam? W sumie to przypadkowo, albowiem ten kierunek nie widział na mojej podróżniczej liście. Wszystko zmieniło się w momencie, gdy moja instagramowa znajoma Voyagerka przeprowadziła się w tamte rejony i rozpoczęła organizację wypraw. Wtedy to, a był to rok 2023, po raz pierwszy zakiełkowała myśl w mojej głowie: a może by tak odwiedzić ten część świata?  A jak jest myśl, to czas ją wprowadzić w życie.

Formalności – niezbędna dokumentacja.

By wjechać do Pakistanu potrzebujesz oczywiście paszportu i zaproszenia. I tu uwaga! Ten wymóg był jeszcze obowiązujący w pierwszej połowie roku 2024, ale warto śledzić komunikaty, albowiem docelowo będzie można podróżować bez zaproszenia. Oprócz tego musisz wyrobić wizę, od sierpnia 2024 nie pobierana jest za nią opłata, a wiza ETA przyznawana jest na 90 dni przed wyjazdem do Pakistanu, ale ważna jest 30 dni. Mowa oczywiście o wizie turystycznej.

Wizę wypełniamy w specjalnej aplikacji dołączamy do niej zdjęcie, które może być zwykłym selfiakiem. Uzbrójcie się przy tym w cierpliwość, albowiem może być potrzebne wykonywane kilku zdjęć, aż system któreś z nich zaakceptuje. Po wypełnieniu wizy ETA należy ją wydrukować i zabrać ze sobą na lotnisko. Tuż po przylocie do Pakistanu powinna być przedrukowana na ostateczną, papierową wersję, którą dobrze jest zawsze mieć przy sobie. Ale i tu może czekać na Was kolejna niespodzianka.  Celnik poprosi o wasz telefon, zrobi zdjęcie wizy, którą ma na ekranie i gotowe!  Pakistańska ekologia!

Lot

Na obecną chwilę nie ma bezpośrednich lotów z Polski do Islamabadu. Należy więc szukać połączeń łączonych, na przykład przez Doha lub Dubaj i przygotować się na dobową podróż. Polecam zwracać uwagę na limit bagażowy, albowiem linie tureckie mają go stosunkowo niski – 20 kg. Jeśli już zastanawiacie się co wziąć walizkę czy plecak, to w sumie wszystko zależy od Waszej wygody i przyzwyczajeń. Pakistańczycy swoje bagaże pakują w kartony i owijają streczem. Co do samego lotu, to muszę wspomnieć o podróżujących paniach w samolocie. Na trasie do samego Islamabadu kobiet jest bardzo mało, zdecydowaną większość pasażerów stanowią mężczyźni i można spotkać się z tym, że albo stewardessa przesadzi kobiety tak by siedziały razem albo sami panowie będą się wymieniać miejscami, bo na przykład nie chcą siedzieć koło kobiety. I jeszcze jedno lot do Islamabadu zaczyna się od puszczanej z głośników modlitwy.

Waluta

Pieniądze czyli rupie pakistańskie wymienisz na lotnisko lub w każdym kantorze w mieście tutaj znów mogą zażądać od ciebie paszportu oraz okazania wizy najlepiej wziąć ze sobą dolary tylko nowe i o wyższych nominałach pozostałe mają gorszy kurs.

Klimat

Jaka jest pogoda w Pakistanie? Kiedy najlepiej jest jechać?  No cóż nie ma złej pogody w Pakistanie, jedynie możesz być na nią źle przygotowany🤣 Będąc w sierpniu liczyłam się z tym, że będzie dosyć ciepło. Wybierając północną część Pakistanu miałam też świadomość tego, że pomimo wszystko będzie chłodniej niż na południu. Podsumowując, temperatura wahała się od 30 do 38 stopni. W części górskiej było przyjemnie ciepło, ale już bliżej południa w Lahore bardzo odczuwalna była duża wilgotność. Dodatkowo od czerwca do września na terenie południowego zachodu trwa okres monsunowy, warto więc rozważyć, jeśli ma się taką możliwość, okres naszej wiosny lub jesieni.

W co się ubierać ?

Pakistan to państwo gdzie religią dominującą jest islam, a w związku z tym należy pamiętać, że u kobiet odpadają krótkie spodenki, kuse sukienki lub spódniczki, bluzki na ramiączkach. Nie ma potrzeby zakrywania głowy, ale dobrze jest gdy nasz ubiór będzie ciut luźniejszy. O ile w większych miastach bez problemu możemy śmigać w dżinsach i t-shirtach, o tyle na terenach wiejskich warto jest mieć ze sobą bluzkę w stylu tuniki. Panowie nie mają większych obostrzeń, ważne jest by jedna i druga płeć wchodząc do meczetu miała długie spodnie, a kobiety dodatkowo chustę, którą przykryją głowę i ramiona.

Pakistańska kuchnia

Kuchnia pakistańska zapewne zachwyci tych, którzy cenią sobie wyraziste smaki. Można w niej odnaleźć wpływy kuchni hinduskiej, jednak pakistańskie potrawy są o wiele ostrzejsze. Co zatem warto spróbować?

Nihari – pikantny jagnięcy gulasz

Pacora – to warzywa w cieście z mąki ciecierzycy smażone w głębokim oleju.

Gol gappa – typowy pakistański street food, czyli małe placuszki, takie skorupki faszerowane ziemniakami, ciecierzycą i pomidorami.

Biriani – to ryż podawany z mięsem jagnięcym, wołowym, lub drobiowym z dużą ilością przypraw.

To tylko wybrane potrawy z kuchni pakistańskiej, więcej nie byłam w stanie spróbować.

Jeśli jednak nie podpasuje Wam kuchnia pakistańska, to znajdziecie tez miejsca, gdzie serwują potrawy na nutę europejską:)

 

Co z elektrycznością?

Jadąc do Pakistanu warto zabrać ze sobą tak zwaną przejściówkę, albowiem w wielu miejscach są gniazdka angielskie. Niestety prąd w Pakistanie to nie jest dobro dane na zawsze, mogą być przerwy w jego zestawie, więc powerbanki obowiązkowe.

Woda

Ciepła woda pod prysznicem to też nie jest dobro gwarantowane, owszem letnia będzie, ale nie ma co się nastawiać na długie i gorące kąpiele. Woda która jest w kranach nie nadaje się do spożycia nawet po przegotowaniu. Tzn nasza flora bakteryjną może nie być na nią gotowa. Dlatego warto korzystać jedynie z wody butelkowanej.

Baza noclegowa

Baza noclegowa jest niezwykle różnorodna, w Pakistanie znajdziemy hotele, pola namiotowe, glampingi. Nie ma jednak co ich porównywać do standardów europejskich, zwłaszcza jeśli myślimy o wersjach, tak zwanych budżetowych. Oczywiście znajdziemy również hotel o podwyższonym standardzie, a co za tym idzie i cenie.

Co jest wręcz pewne w tych miejscach budżetowych? Zawsze coś nas zaskoczy, może to być brak klimatyzacji (jedynie wiatrak), brak ręczników, środków czystości, okresowe przerwy w dostawach prądu czy ciepłej wody… ale do tego trzeba się po prostu przyzwyczaić.

Transport

Jeśli decydujecie się na samodzielną wyprawę do tego państwa to nie obawiajcie się, transport publiczny funkcjonuje w miarę dobrze. Do dyspozycji będą autobusy czy pociągi, sprawdza się autostop, a w dużych miastach dobrze radzi sobie Uber. Ale nader wszystko czekają na Was tuk tuki! Pamiętajcie jednak o tym by kwestie wyceny omówić przed kursem, a nie po.

Internet

W dzisiejszych czasach nie ma większych problemów z dostępem do internetu w zdecydowanej większości świata. Podobnie jest w Pakistanie gdzie można zakupić kartę lub skorzystać z usług różnych operatorów. Ja korzystałam z Hola Fly wykupując dedykowaną pode mnie ofertę. W Pakistanie jest jednak jedno ALE … na terenach górskich, do takiego zalicza się już Fairy Meadows żadna sieć nie będzie nam działała. Tutaj należy wykupić specjalną, tak zwaną górską kartę z dostępem do Internetu. Problemem okazuje się fakt, że ilość tych kart będących do dyspozycji turystów jest to dość mocno ograniczona. Od sprzedawcy usłyszeliśmy, iż dziennie, właśnie dla gości, ma w ofercie jedynie pięć sztuk. Planując wyprawę w górskie tereny Pakistanu warto mieć to na uwadze, a może to dobry czas by zafundować sobie mały detoks?

Bezpieczeństwo.

Pakistan owiany jest złą sławą. Jeszcze przed wylotem otrzymywałam pytania, czy nie obawiam się podróży w tamte rejony? Po powrocie mogę stwierdzić jedno, to państwo jak każde inne i ani razu nie poczułam dyskomfortu. Skąd więc ta zła sława? Zapewne jest to spowodowane dwoma faktami. Po pierwsze na terenach Pakistanu bardzo długo ukrywała się część Afgańczyków, którzy uciekli ze swojego państwa przed aktami przemocy i terroryzmu, wprowadzonymi w 2021 roku przez talibów. Pakistan zalała wówczas fala uchodżców.  Po drugie to na terenie Pakistanu ukrywał się i tu został zabity Osama bin Laden, terrorysta odpowiedzialny za ataki z 11 września 2001 roku. Te dwa fakty mocno się odbiły na wizerunku państwa i władze zadecydowały, że od 1 listopada 2023 roku ci, którzy nie uregulowali swojej sytuacji prawnej w Pakistanie maja go natychmiast opuścić. Oznacza to przymusową deportacje ponad 1,5 miliona Afgańczyków.